Alles, behalve school

door Steven

Mooie medemens,

als je het ons vraagt, is er een radicaal andere kijk en een ander bewustzijn nodig rond educatie. Zowel kinderen, jongeren als lesgevers trekken steeds harder aan de alarmbel. Onlangs vertelde een mama ons dat haar zoontje op een dag was thuisgekomen uit de lagere school met de boodschap: 'Mama, ik wil dood .' Toen de mama verder doorvroeg, ontdekte ze dat haar zoontje het niet meer zag zitten om naar school te gaan, omdat het om allerlei redenen geen levengevende plek voor hem was. De noodkreet werd gehoord. De ouders van het jongetje stapten over op thuisonderwijs. De doodswens van het kind smolt als sneeuw voor de zon.

Dit verhaal mag dan extreem lijken, het is jammer genoeg geen geïsoleerd feit. Van zodra je je echt je oren te luisteren legt (en in ons geval: van zodra mensen weten dat je zelf anders kijkt naar de educatiewereld), komen verhalen als deze vanzelf naar je toe.
Toen ik bij de eerste democratische school in Vlaanderen betrokken was, heb ik uit diverse hoeken tal van pijnlijke verhalen aangehoord. Kinderen die depressief zijn, hun bed niet meer uit willen, zich mislukt voelen en effectief denken aan zelfmoord, een jaar moeten 'dubbelen' door dyslexie, faalangst ontwikkelen door de hoge druk, 's nachts wakker liggen door pestgedrag, ...

Signaalgedrag

Als kinderen signalen geven dat school niet werkt voor hen, laten we er dan eens vanuit gaan dat de oorzaak niet bij hen ligt, maar bij het systeem. Deze visie delen alle visionaire denkers die met educatievernieuwing bezig zijn. Kinderen zijn van nature welwillend en leergierig. Kijk alleen al naar hoe jonge kinderen zich bezighouden op vrije momenten en tijdens vakantieperiodes. Als we hen bewust niet (of gezond beperkt in de tijd) aan schermen blootstellen, en hen de kans geven door momenten van verveling heen te bewegen, ontstaan de mooiste activiteiten en vindingrijke creaties.

Wij, mensen, willen van nature groeien, ontdekken en iets bijdragen aan de wereld. Hoe houden we die natuurlijke aanleg levend?
Het schooltraject dat het klassieke systeem ons voorschotelt lijkt alvast geen bevredigend antwoord te bieden op deze vraag. Meer nog: het blijkt behoorlijk dodelijk te zijn voor allerlei facetten van ons mens-zijn: de leersnelheid wordt verkleind en de leergierigheid afgestompt, weerstand tegen allerlei boeiende materie groeit, het zelfvertrouwen neemt af, stress neemt toe, het vertrouwen in volwassenen neemt af...

Samen zorgen voor levengevende leeromgevingen

We geloven dat de prioriteiten anders mogen komen te liggen: welzijn en liefde mogen bovenaan de prioriteitenlijst staan. Inzetten op het leren kennen en ontwikkelen van je talenten hoort daarnaast. Ook zelfvertrouwen en veerkracht opbouwen horen in dit rijtje thuis, samen met persoonlijke groei. En aanzienlijk belangrijker dan kennis vergaren, vinden wij het constructief kunnen samenwerken met anderen. Hoe gaan we verbindend en constructief met onze medemensen op pad? Hoe creëren we samen een levengevende wereld voor ieder mens? Welke plek nemen wij in het geheel in? Het zijn vragen die veel centraler mogen staan.

We geloven in kennis, maar niet als prioriteit en enige focus. Zeker niet meer in dit tijdperk waar jongeren in enkele muisklikken toegang hebben tot meer kennis dan een lesgever bezit of ooit kan bezitten. Veel belangrijker is het inzicht krijgen in soorten kennis, in tools om die kennis te vinden of te organiseren, in hoe om te gaan met de kennis die al aanwezig is.
Ook inzicht in de universele wetten verdient aandacht in een leeromgeving. We leven op een planeet die rond de aarde draait, in cycli van de maan en seizoenen, in een zonnestelsel dat onderdeel is van ... Fenomenen als de wet van oorzaak en gevolg, en fenomenen als o.a. zwaartekracht en elektromagnetisme, beïnvloeden dagelijks ons leven. Hoe kunnen we zo goed mogelijk samenwerken met die krachten, zodat we met minder werk meer resultaat kunnen bekomen? Het zou een meer centrale vraag kunnen zijn in het traject van een jongere op school.

Maar hoe dan wel?

Met Wonderwijs willen we sleutels aanreiken rond hoe educatie anders kan, en hoe we andere prioriteiten kunnen integreren in een educatiesysteem, zodat het leren weer levengevend mag zijn. Omdat we ervaren hebben dat het kan. Omdat we weten dat een shift in bewustzijn wonderen kan opleveren, zowel individueel als collectief. Want elk kind dat zich terug beter in zijn vel voelt is een stap in de juiste richting. Elke ouder die voelt dat zijn of haar kind terug gelukkig is en in een constructieve richting evolueert, haalt opgelucht adem. Elk kind dat groeit in eigenwaarde en zelfvertrouwen is een grotere kracht in onze maatschappij. Elk kind dat ontdekt hoe het efficiënt, vreugdevol en in flow kan leren, leeft meer zijn of haar potentieel.

Onze ervaringen in het veld en in ons eigen leven, stuwen ons op dit pad. We hebben met onze eigen ogen kleine wonderen mogen waarnemen. En alles in ons zegt: deze uitzondering mag de norm worden. Elk kind mag en kan gezien worden als een geschenk en ondersteund worden in het ontwikkelen van het eigen potentieel. We hoeven het niet langer af te meten aan onpersoonlijke theoretische eindtermen, die in se niet bekommerd zijn over het welbevinden van het kind.

Als ook jij voelt dat het anders kan en mag. Als ook jij geïnspireerd wilt worden, en tools en inzichten zoekt om levengevende leeromgevingen te creëren, dan verwelkomen we je graag op ons platform voor hartsgedragen educatie: Wonderwijs. We bundelden er meer dan 25 jaar expertise en ervaring in pionieren om iedereen te helpen zo snel mogelijk - en met zo weinig mogelijk moeilijkheden - de transitie te maken naar een nieuwe vorm van (w)onderwijs.

Hartelijke groet

Steven