Wonderwijs: leren dromen en manifesteren

door Steven

Zoals vele wetenschappers en visionairs ben ik eerder oplossingsgericht en toekomstgericht dan een liefhebber van geschiedenis. Ik heb nooit écht begrepen waarom ik alle oorlogen, conflicten en heersers uit de geschiedenis moest kennen of boeiend vinden. Waarom kreeg ik niet vooral het goede nieuws uit het verleden te horen?

Parallel met mijn kritische blik naar het vak geschiedenis vroeg ik me als kind af waarom het nieuws zoveel negatieve informatie en drama moet bevatten. Toen ik er een tijdlang naar keek, omdat het verplicht was als schoolopdracht, voelde ik me op slag minder goed. Al op jonge leeftijd parkeerde ik het dagelijkse journaal dan ook bewust buiten mijn leefwereld. Op die keuze ben ik – tot mijn vreugde en gemoedsrust – nooit meer teruggekomen.

Aangesproken in onze creatiekracht

Waarom ligt de focus bij het nieuws niet op hoopvolle en levengevende gebeurtenissen? Het is een vraag waar ik lang op gebroed heb en ondertussen alvast mijn eigen antwoord op geformuleerd heb. Naast de redenen die de makers van het journaal erop na houden, houden we als kijkende mensheid blijkbaar meer van spanning en drama dan van goed en ontspannend nieuws.
Is dit omdat kijken naar drama geen enkele verantwoordelijkheid vraagt en geen appel doet op onze eigen creatiekracht? Want brengt het kijken naar drama niet een gevoel met zich mee van 'mijn leven is toch zo slecht nog niet'?
En is een ander gevolg van het kijken naar al die ellende niet dat we er zo gewend aan raken, dat we ervan uitgaan dat ze nu eenmaal hoort bij de realiteit en er dus 'toch niets aan te doen valt'? Tot slot: zouden we zonder naar het nieuws te kijken ons niet veel meer afvragen wat we zelf kunnen creëren aan nieuwe wereld en er daadwerkelijk ook meer stappen voor ondernemen?

l'Histoire se répète, of kiezen we iets anders?

l'Histoire se répète: die zin heb ik onthouden van de lessen geschiedenis op school. Het drama krijgt een andere vorm, maar drama blijft drama. En oorlog blijft een strijd waarin eigenlijk iedereen verliest, want elk mensenleven dat gedood wordt, is een verlies voor de mensheid.
Kunnen en durven we kiezen voor een ander verhaal? Een verhaal vol veerkracht, geluk, voldoening en fierheid. Een verhaal vol samenwerking, delen van de aarde, vieren dat we bestaan, ondersteunen van elkaar en genieten van elkaars talenten, ...
Is dat niet de toekomst die we eigenlijk diep in ons hart wensen? Is dat niet het verhaal dat we zouden willen herhaald zien? Ik in ieder geval wel! Ik wil mijn levensenergie heel bewust mee inzetten voor het creëren van een andere toekomst. Een toekomst waarin geen enkel kind nog honger lijdt, geen enkel kind moet overleven op straat, biologisch eten weer de norm is en mensen zo focussen op heling en geluk dat drugs, digitale media en andere verslavende en verdovende middelen geen aantrekkingskracht meer hebben. Een wereld waarin wapendetectoren aan schoolpoorten ondenkbaar zijn, omdat wapens niet gekocht kunnen worden door mensen. Zo kan ik nog wel even doorgaan.

Scholen van de toekomst

Ik droom van een toekomst waarin scholen plekken van welzijn, voldoening en verbondenheid zijn. Ik droom van leeromgevingen waarin elk kind zich zo gezien voelt, dat het fier is op zijn of haar school en er graag vertoeft. Ik droom van plekken waar elk kind mag groeien op eigen ritme en tempo en zich op elk moment goed genoeg voelt. Plekken waar het mens-zijn centraal staat. Waar groei als een natuurlijk gevolg van ons bestaan vanzelfsprekend plaatsvindt én waar we ons hier tegelijk elke dag over durven verwonderen.
In Finland wordt meer en meer geloofd in een natuurlijk groeiproces. Daar creëert men leeromgevingen waar kinderen van alles kunnen ontdekken en proberen om op natuurlijke manier te groeien en te leren. Zonder dat het allemaal getoetst moet worden. Het vertrekpunt is een diep vertrouwen in de natuurlijke leergierigheid van kinderen. De taak van de begeleiders ligt vooral in het prikkelen en uitdagen van die leergierigheid, door het creëren en aanreiken van boeiende leermogelijkheden en -omgevingen.
Bij zo'n spoor voel ik me alvast veel beter dan bij de karrenvracht aan meet- en andere verplichtingen die op de schouders van onze lesgevers weegt. Lesgevers in gesubsidieerde scholen gaan tegenwoordig gebukt onder een enorme druk om allerlei eindtermen te moeten afvinken en aftoetsen bij hun leerlingen. Waarom worden kinderen als meetbare entiteiten gezien? Waarom zou het afmeten van kinderen, langs een door derden opgelegde meetlat, de belangrijkste taak van een school zijn? Waarom vertrekken we niet vanuit vertrouwen en ondersteuning? Wat zou er gebeuren wanneer we vertrokken vanuit onvoorwaardelijke liefde en elk kind zouden zien als een geschenk? Kunnen we een kind weer het wonderlijke avontuur laten beleven dat het leven is? Kunnen en durven we geloven dat elk kind diep in zijn hart het goede voorheeft met zijn leven en de mensheid? Dat het een bijdrage wil brengen aan de wereld en het beste van zichzelf wil schenken en ontwikkelen?

Elk kind is de creator van zijn eigen leven

Voor mij ligt een van de belangrijkste taken van educatie in het bewaken van de creatiekracht in elk kind. De hele leeromgeving zou deze basisgedachte ten allen tijde voor ogen mogen houden: dat het kind de maker is van zijn eigen leven. Vanuit dergelijke optiek blijft de verantwoordelijkheid voor dat leven in de eerste plaats bij het kind liggen. Het kind dat gestuwd wordt door de onmetelijke wijsheid die het leven van nature in zich draagt.

Kunnen we een leeromgeving creëren waarin we het optimaal stimuleren van die eigen verantwoordelijkheid beogen? In de Freinetpedagogiek heb ik allerlei technieken gevonden die de eigen verantwoordelijkheid bij het kind inderdaad voeden. Democratische scholen gaan nog veel verder: daar ligt de verantwoordelijkheid van de daginvulling 100% bij het kind. Het kind bepaalt iedere minuut van zijn schooltijd zelf hoe het zijn dag indeelt. Deze vrijheid staat geenszins gelijk aan vrijblijvendheid. Jongeren die er school liepen beamen dit bij het afronden van hun traject volmondig. Hoe confronterend hun leerpad bij momenten ook was, velen geven aan dat het de enige school is waar ze wilden zijn, omdat ze er hun leven in eigen handen hadden.

Van droom naar werkelijkheid

Kinderen helpen om hun droomkracht te ontwikkelen en hen leren hoe ze dromen kunnen manifesteren, daar geloof ik in. Uiteindelijk zijn we allemaal de makers van ons leven. Hoeveel hebben we mogen dromen op school? Heeft iemand ons het stappenplan van droom tot manifestatie uitgelegd? Hoeveel vertrouwen hebben we leren krijgen in onze eigen dromen? In hoeverre zijn we aangemoedigd om onze dromen waar te maken?
We verafgoden nochtans massaal medemensen die hun dromen waarmaakten. Denk maar aan succesvolle bedrijfsleiders, olympische of wereldkampioenen, singer-songwriters, filmregisseurs, topsporters, youtubers of podcasters met miljoenen volgers.  Ons leven ziet er bovendien voor een groot deel uit zoals het eruitziet dankzij de geschenken die uitvinders, ontdekkers en out-of-the-box-denkers met de wereld deelden. Zij die nieuwe mogelijkheden zagen of onderzochten en zo de hele mensheid in een nieuw paradigma brachten. Zoals Einstein het al zei: verbeeldingskracht is belangrijker dan logica en kennis. Onze dromen brengen ons verder. Verder dan we tot nu toe kwamen. Individueel en bij uitbreiding collectief.

Droom jij mee?

Droom jij mee van leeromgevingen waarin kinderen en jongeren meer mogen dromen én daarin ondersteund en aangemoedigd worden? Vind jij het ook belangrijk dat kinderen zich goed voelen op school, verbondenheid ervaren en zich gedragen en gesteund voelen op school?
Mogen deze zaken ook voor jou prioriteit krijgen op het afvinken van eindtermen? Wil jij alvast mee dromen van een wereld die elk kind eert? Voel je dan harte welkom in de groeiende tribe van mensen die voelen dat het anders kan en mag. Alleen samen zullen we een andere toekomst kunnen waarmaken. Een toekomst die zichzelf mag herhalen, omdat ze de moeite waard is om herhaald te worden en er eentje is waar we met zijn allen fier op zijn.

Bedankt om mee te dromen, in naam van alle kinderen van vandaag en alle kinderen van de toekomst.

In liefde

Steven

ps: Zin om verder gevoed en geïnspireerd te worden rond dit thema? Zin om mee aan te sluiten bij de groeiende tribe van educatievernieuwers? Van harte welkom bij Wonderwijs.